Khái niệm về dung cụ và thiết bị gia công cơ khí
Dụng cụ gia công cơ khí là những công cụ được sử dụng để chế tạo hoặc chỉnh sửa các sản phẩm cơ khí. Có nhiều loại dụng cụ khác nhau, tùy thuộc vào công việc cần thực hiện và yêu cầu của sản phẩm.
Ví dụ, có thể sử dụng các dụng cụ như phủ một lớp vải, cắt, đúc, hoặc cắt gọt. Thiết bị gia công kim khí là những máy móc được sử dụng để chế tạo hoặc chỉnh sửa các sản phẩm cơ khí.
Có nhiều loại thiết bị khác nhau, tùy thuộc vào công việc cần thực hiện và yêu cầu của sản phẩm. Ví dụ, có thể sử dụng các thiết bị như máy khoan, máy cắt laser, hay máy phay.
Loại dụng cụ gia công cơ khí nào thường được sử dụng?
Các bạn có thể chia các dụng cụ gia công cơ khí thành hai nhóm chính là dụng cụ cắt gọt và dụng cụ hỗ trợ. Để giúp các bạ có thể hiểu hơn về các loại dùng cụ này, thì dưới đây chúng tôi sẽ nói chi tiết hơn về những loại dụng cụ này.
Các dụng cụ cắt gọt được sử dụng trong gia công cơ khí
Các loại dụng cụ cắt gọt bao gồm tất cả các công cụ có tác dụng loại bỏ phần thừa trên phôi vật liệu để tạo hình chi tiết từ phôi thô cho đến bán hoàn thiện và hoàn thiện.
Những dụng cụ này rất phổ biến bao gồm dao phay, dao tiện, mũi khoan, mũi taro,... dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu một số những dụng cụ nổi bật.
Dao phay
Loại dao phay sử dụng trong ngành gia công cơ khí chính xác bao gồm mũi phay như dao phay ngón, dao phay cầu, và dao phay ren, và loại đài phay như dao phay góc, dao phay mặt, dao phay đĩa, và dao phay gắn mảnh.
Giống như dao tiện, dao phay cũng có loại dùng cho phay thô và phay tinh. Tuy nhiên, sự khác biệt rõ rệt nhất giữa dao phay và dao tiện là cách thức cắt gọt của chúng.
Trong quá trình cắt gọt, dao tiện chỉ đứng yên hoặc chuyển động tịnh tiến, trong khi dao phay sử dụng chuyển động xoay tròn quanh trục của mình để loại bỏ những phần thừa trên phôi. Những dụng cụ này có thể dễ dàng để phân biệt nhau, tuy nhiên điểm khác biệt rõ rệt nhất là cách thức cắt gọt của chúng.
Dao tiện
Dao tiện là một dụng cụ được sử dụng trong quá trình gia công trên các máy tiện cơ và máy tiện CNC. Nó bao gồm nhiều loại như dao tiện ngoài, dao tiện trong, dao tiện mặt đầu, dao tiện rãnh, dao tiện ren, dao tiện định hình, dao tiện thô, và dao tiện tinh.
Dao tiện thường được sử dụng để gia công các chi tiết có hình trụ, côn, hoặc tròn. Nó thường bao gồm cán dao và đầu dao, và trên các máy tiện CNC thường có đầu dao có kiểu gắn chip cắt. Mảnh chip tiện có thể được tháo lắp dễ dàng để thay thế khi bị mòn.
Mũi taro
Mũi taro có hình dạng tương tự như mũi khoan và dao phay ngón, nhưng nó có các răng trên thân để tạo ra các lỗ ren trong các chi tiết. Nó được sử dụng rộng rãi để tạo các lỗ ren nhỏ.
Tuy nhiên, hiện nay dao phay ren và dao tiện ren được sử dụng nhiều hơn. Một vấn đề thường xảy ra khi sử dụng mũi taro là nó có thể bị gãy và mắc kẹt trong phôi, gây gián đoạn cho quá trình gia công và có thể làm hỏng cả chi tiết.
Dao doa lỗ
Sau khi đã tạo ra các lỗ bằng các dụng cụ như mũi khoan, dao khoét lỗ, dao phay, hoặc dao tiện, người ta sẽ sử dụng dao doa lỗ hoặc mũi doa để tăng độ chính xác và độ bóng của lỗ. Dao doa lỗ có độ cứng cao và lưỡi dao sắc bén, giúp hạn chế rung động trong quá trình gia công.
Mũi khoan
Mũi khoan là một dụng cụ cắt gọt phổ biến trong ngành cơ khí, được dùng để tạo lỗ trên các chi tiết. Có nhiều loại mũi khoan cơ khí khác nhau với nhiều kiểu dáng, độ dài, đường kính khác nhau để phù hợp với nhiều mục đích gia công.
Các loại mũi khoan cơ khí chính xác bao gồm mũi khoan gắn mảnh, khoan định tâm, mũi khoan có thể thay đổi đầu, mũi khoan bước, và mũi khoan răng cưa.
Dao khoét lỗ
Dao khoét lỗ là một dụng cụ cắt gọt được sử dụng để mở rộng các loại lỗ như lỗ trụ, lỗ bậc, lỗ côn và khoét mặt đầu vuông. Có nhiều lưỡi cắt hơn và độ cứng vững cao hơn mũi khoan, do đó dao khoét có khả năng cắt chính xác hơn.
Dao chuốt
Đao chuốt được sử dụng để mở rộng bề mặt hình trụ trong và mặt định hình khác trên phôi. Nó cũng được sử dụng trong một số kỹ thuật chuốt để gia công mặt phẳng, mặt định hình khối và sản xuất hàng loạt. Các loại dao chuốt phổ biến bao gồm dao chuốt rãnh, dao chuốt lỗ và dao chuốt bề mặt định hình.
Dao vát mép
Dao vát mép là dụng cụ cắt gọt được sử dụng để vát mép sắc của lỗ và định hình lại mép lỗ theo yêu cầu gia công. Nó có nhiều tên gọi khác nhau như mũi lả miệng, mũi khoét loe, mũi khoan vát mép, và mũi doa miệng lỗ.
Các dụng cụ hỗ trợ được sử dụng trong gia công cơ khí
Trong gia công cơ khí để các dụng cụ cắt gọt có thể hoạt động tốt thì sẽ cần phải dùng đến các dụng cụ hỗ trợ. Các dụng cụ này có công dụng chính là giữ chắc các dụng cụ cắt gọt và gắn chặt dụng cụ cắt trên các thiết bị máy gia công.
Các dụng cụ hỗ trợ này bao gồm đầu kẹp và cán dao, để giúp bạn có thể rõ hơn về các dụng hỗ trợ thì dưới đây chúng tôi sẽ nói chi tiết hơn về 2 loại dụng cụ hỗ trợ này.
Đầu kẹp
Có rất nhiều các loại đầu kẹp khác nhau để có thể phù hợp trong việc giữ các loại dao tiện, dao phay, mũi khoan, mũi taro,... Tùy vào loại máy gia công và các loại dụng cụ cắt gọt, cũng như yêu cầu về sản phẩm mà đầu kẹp sẽ có những kiểu dáng, cấu tạo, mẫu mã khác nhau.
Hầu hết các loại đầu kẹp hiện nay, đều được cải tiến rất nhiều với nhiều tính năng nổi bật, giúp người vận hành có thể dễ dàng tháo lắp một cách nhanh chóng, dễ dàng nhưng vẫn đảm bảo được về độ chắc chắn của kẹp.
Dao cụ đầu kẹp hiện đang được cải tiến với nhiều tính năng ưu việt, giúp người sử dụng có thể tháo lắp dao dễ dàng nhanh chóng nhưng vẫn đảm bảo độ kẹp chắc chắn.
Các loại đầu kẹp phổ biến bao gồm đầu kẹp mũi phay, đầu kẹp mũi taro, đầu kẹp nhiệt, đầu kẹp chuyển góc, đầu kẹp tăng tốc, đầu kẹp thủy lực và có nhiều chuẩn khác như BT, BBT, HSK, ST, BIG CAPTO, BDV, DV.
Cán dao
Cán dao là loại dụng cụ giúp giữ các công cụ cắt và gắn lên máy gia công. Nó được sử dụng nhiều trong các loại dao tiện, dao cắt rãnh, dao doa lỗ, và vát mép.
Cán dao tiện là loại phổ biến nhất, có thể thay thế bằng mảnh chip tiện. Để đảm bảo độ chính xác trong gia công, cán dao cần có độ cứng vững rất cao, đặc biệt là cán dao tiện trong và cán dao móc ngược.
Cách để xứ lý khi các dụng cụ cắt gọt bị mòn
Trong quá trình gia công cắt gọt, mặt trước của dao cắt sẽ bị mài mòn do ma sát với phôi. Để đảm bảo hiệu suất và độ chính xác gia công, các bạn cần thay những dao đã mòn bằng loạt dao khác chất lượng tốt.
Nếu các dao cụ đã mòn, có thể mài lại chúng trên các máy mài hoặc sử dụng dịch vụ của một bên khác. Tuy nhiên, Tinh Hà khuyên các bạn sử dụng các dụng cụ cắt gọt mới, chưa sử dụng lần nào để đảm bảo chất lượng gia công tốt nhất, đặc biệt là trong việc gia công các chi tiết yêu cầu độ chính xác cao.
